Przepisy Ludowe

Zapomniane smaki polskiej wsi i regionalne specjały. Poznaj dawne techniki i lokalne składniki, które kształtują bogactwo naszej kulinarnej tradycji.

Zalewajka Świętokrzyska

Tradycyjna kwaśna zupa z regionu świętokrzyskiego, przygotowywana na wywarze z suszonych grzybów, z dodatkiem ziemniaków i zakwasu żytniego.

Czas: 1,5 godz Trudność: Średnia

Składniki:

  • 500 g ziemniaków
  • 200 g boczku wędzonego
  • 2 cebule
  • 2 ząbki czosnku
  • 30 g suszonych grzybów
  • 200 ml zakwasu żytniego na żur
  • 2 liście laurowe
  • 4 ziarna ziela angielskiego
  • 1 łyżeczka majeranku
  • Sól i pieprz do smaku
  • 2 łyżki mąki pszennej
  • 100 ml śmietany 18%

Przygotowanie:

  1. Grzyby namoczyć w ciepłej wodzie na około 30 minut.
  2. Boczek pokroić w kostkę i podsmażyć na patelni, aż się wytopi tłuszcz.
  3. Dodać pokrojoną w kostkę cebulę i podsmażyć do zeszklenia.
  4. Ziemniaki obrać i pokroić w kostkę.
  5. W garnku zagotować 1,5 litra wody, dodać liście laurowe i ziele angielskie.
  6. Dodać namoczone grzyby wraz z wodą (odcedzoną przez sito) i gotować 15 minut.
  7. Dodać ziemniaki i gotować do miękkości, około 15-20 minut.
  8. Dodać boczek z cebulą, przeciśnięty przez praskę czosnek i majeranek.
  9. Mąkę wymieszać ze śmietaną i zakwasem, a następnie wlać cienkim strumieniem do zupy, ciągle mieszając.
  10. Gotować na małym ogniu przez około 5 minut, doprawić solą i pieprzem.
  11. Podawać z jajkiem ugotowanym na twardo lub kleksem śmietany.

Porady:

Zalewajka najlepiej smakuje po kilku godzinach lub na drugi dzień. W niektórych regionach podaje się ją z dodatkiem kiełbasy, która nadaje zupie jeszcze więcej aromatu.

Moskole Podhalańskie

Proste, pyszne placki ziemniaczane z Podhala, pieczone tradycyjnie na blasze lub patelni, podawane z bryndzą lub masłem czosnkowym.

Czas: 40 min Trudność: Łatwa

Składniki:

  • 500 g ziemniaków
  • 250 g mąki pszennej
  • 1 jajko
  • 1/2 łyżeczki soli
  • około 100 ml wody (w zależności od wilgotności ziemniaków)

Do podania:

  • 100 g bryndzy
  • lub masło czosnkowe (100 g masła, 2 ząbki czosnku, zioła)

Przygotowanie:

  1. Ziemniaki ugotować w mundurkach, obrać i przecisnąć przez praskę. Ostudzić.
  2. Dodać do ziemniaków mąkę, jajko i sól. Wyrobić ciasto, dodając tyle wody, by uzyskać gęstą konsystencję.
  3. Ciasto podzielić na 8-10 równych części i uformować z nich płaskie placki o grubości około 1 cm.
  4. Rozgrzać patelnię lub blachę (tradycyjnie używano żeliwnej blachy na piecu).
  5. Placki układać na suchej, rozgrzanej patelni i piec około 3-4 minuty z każdej strony, aż się zarumienią.
  6. Podawać na ciepło, smarując bryndzą lub masłem czosnkowym.

Porady:

Moskole najlepiej smakują prosto z patelni. Można je również podawać z kwaśną śmietaną wymieszaną z pokrojonym szczypiorkiem lub z tradycyjnym serem owczym z Podhala.

Kaszubski Chlebek z Makiem

Tradycyjny wypiek z Kaszub, przygotowywany na specjalne okazje. Słodki chlebek z dodatkiem maku, miodu i bakalii, charakterystyczny dla regionalnej kuchni kaszubskiej.

Czas: 2,5 godz Trudność: Średnia

Składniki na ciasto:

  • 500 g mąki pszennej
  • 30 g świeżych drożdży lub 10 g suszonych
  • 250 ml mleka
  • 80 g masła
  • 80 g cukru
  • 2 jajka
  • Szczypta soli

Składniki na nadzienie:

  • 200 g maku
  • 100 ml mleka
  • 50 g miodu
  • 50 g orzechów włoskich
  • 50 g rodzynek
  • 30 g skórki pomarańczowej kandyzowanej
  • 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

Przygotowanie:

  1. Mak zalać wrzącym mlekiem i odstawić na 30 minut.
  2. Drożdże rozpuścić w ciepłym mleku z łyżeczką cukru, odstawić na 10 minut, aż zaczną pracować.
  3. Masło rozpuścić i ostudzić.
  4. Mąkę przesiać do miski, dodać sól, cukier, jajka, masło i rozczyn drożdżowy.
  5. Wyrabiać ciasto około 10 minut, aż będzie gładkie i elastyczne.
  6. Ciasto przykryć i odstawić do wyrośnięcia na około 1 godzinę, aż podwoi swoją objętość.
  7. W międzyczasie przygotować nadzienie: namoczony mak odcedzić i zmielić dwukrotnie.
  8. Dodać do maku miód, posiekane orzechy, rodzynki, skórkę pomarańczową i ekstrakt waniliowy, wymieszać.
  9. Wyrośnięte ciasto rozwałkować na prostokąt o grubości około 1 cm.
  10. Rozsmarować nadzienie makowe na cieście, pozostawiając 2 cm margines na brzegach.
  11. Zwinąć ciasto w rulon, zaczynając od dłuższego boku, i dokładnie zlepić brzegi.
  12. Przełożyć do formy keksowej wyłożonej papierem do pieczenia.
  13. Odstawić do ponownego wyrośnięcia na około 30 minut.
  14. Piec w nagrzanym do 180°C piekarniku przez około 40-45 minut.
  15. Upieczone ciasto ostudzić na kratce.

Porady:

Chlebek najlepiej smakuje na drugi dzień po upieczeniu, gdy wszystkie smaki się przegryzą. Można go przechowywać przez kilka dni, owinięty w papier lub folię. Tradycyjnie podaje się go pokrojony w plastry z dodatkiem masła.

Dołącz do Naszego Newslettera

Zapisz się, aby otrzymywać najnowsze przepisy, porady kulinarne i informacje o sezonowych składnikach.